چاله آسانسور چیست؟
برای آشنایی با چاله آسانسور ابتدا لازم است تعریف چاه آسانسور را بدانیم. چاه آسانسور فضایی عمودی از پی تا سقف موتورخانه در پشت بام ساختمان است که آسانسور و تجهیزات آن نظیر ریل حرکتی، وزنه تعادل و کابین آسانسور در این فضا در حرکت است.
این فضا به دیوارها، دیوارهای اضطراری و درب های طبقات محصور است. لازم است که این فضا حتما عمودی و شاقول شده و بدون هیچگونه خمیدگی باشد. همچنین هیچ تجهیزات دیگری مانند سیم کشی، شیر های آب، گاز و… غیر از تجهیزات و متعلقات آسانسور نباید در چاه آسانسور نصب و یا عبور داده شوند.
ابعاد چاه آسانسور
ابعاد چاه اسانسور نیز با توجه به نوع آسانسور و معماری ساختمان مشخص می شود. چاهک آسانسور (Pit)، چاله پایینی آسانسور در پی ساختمان است. چاله در آسانسور در حقیقت، قسمتی از چاه آسانسور است و فضای مورد نیاز برای تعمیرکار آسانسور، نصب ضربه گیر یا بافر و… را فراهم می آورد.
ضربه گیر یا بافر چیست؟
وسیله ای است که ارتجاع لازم برای برخورد ناگهانی و پیش بینی نشده کابین و کف چاهک را فراهم می آورد تا کمی از انرژی جنبشی کابین را کاهش دهد. اما لازم به ذکر است که ضربه گیر، سبب توقف کابین نمی شود و فقط از شتاب آن کم می کند. برای متوقف کردن آسانسور، حتما باید از سیستم ترمز ایمنی استفاده کرد.
آماده سازی چاله آسانسور اولین مرحله نصب آسانسور است. ارتفاع لازم از کف چاله آسانسور تا کف اولین سطح، قبل از عملیات بتون ریزی کف چاله ی آسانسور ،حداقل 190 سانتی متر باید باشد. افزایش برج ها و ساختمان های آسمان خراش، نیاز به آسانسور و همچنین ایمنی هرچه بیشتر آن را افزایش داده است.
اختصاص فضای مناسب برای چاله آسانسور از اقدامات اولیه فراهم آوردن ایمنی آسانسور است. به همین خاطر به ارائه اطلاعاتی جهت تعیین هرچه مناسب تر ابعاد آسانسور می پردازیم.
تعیین ابعاد عرض چاله آسانسور
اولین نکته ایی که حتما باید در نظر گرفته شود، اینست که گرچه آسانسور برای حمل افراد طراحی شده و به کار می رود، اما از آن برای حمل اثاثیه سنگین نظیر یخچال نیز استفاده می شود.
عرض یخچال ها بین 70 تا 80 سانتی متر متغییر است. پس با چنین پیش بینی و نیز اعمال خطاهای احتمالی، درب آسانسور می بایست حداقل 160 سانتی متر باشد. نکته قابل توجه دیگر اینست که درب های اتوماتیک به فضای بیشتری نسبت به درب های لولایی نیاز دارند.
پس ابعاد چاله آسانسور باید به گونه ایی تنظیم شود که فضای مورد نیاز برای درب های اتوماتیک نیز لحاظ شده باشد. به عنوان مثال، برای درب اتوماتیک با عرض 80 سانتی متر، عرض چاله آسانسور حداقل می بایست 160 سانتی متر در نظر گرفته شود.
تعیین ابعاد عمق آسانسور
اگر ابعاد عرض چاله آسانسور برای یک آسانسور 5 نفره، 160 سانتی متر لحاظ کرده باشیم، برای هر فرد می بایست 10 سانتی متر عمق چاله را افزایش دهیم.
نیز مناسب تر است برای آسانسورهای 8 نفره و بیشتر، عرض 170 سانتی متر در نظر گرفته شود. در واقع، عمق چاله آسانسور، 30 الی 40 سانتی متر از عرض آن بیشتر در نظر گرفته می شود.
تعیین ارتفاع چاهک آسانسور
حداقل ارتفاع چاهک یا چاله پایینی آسانسور ،یک متر و نیم است. ابعاد چاهک 10 سانتی متر بزرگتر از ابعاد چاله ی آسانسور می باشد.
برق چاله آسانسور
برای روشنایی چاله به طور معمول چراغ هایی به نام چراغ تونلی استفاده می شود. اما هر چراغ دیگری که حداقل دارای IP 44 باشد را نیز می توان مورد استفاده قرار داد. بهتر است نصب این چراغ ها به صورت عمودی و به نحوی باشد که کابل ورودی به چراغ به سمت پایین قرار گیرد. تا از ورود هرگونه آب و رطوبت به داخل چراغ جلوگیری شود.
فاصله نصب چراغ ها نیز، هر دو طبقه یعنی تقریبا هر 5 متر فاصله مناسبی است. به این ترتیب که اولین چراغ روشنایی در 50 سانتی متری زیر سقف چاهک آسانسور که موتور آسانسور روی آن قرار دارد، نصب شده و چراغ های بعدی به فاصله حداکثر 7 سانتی متر تا پایین چاله نصب می گردند.
مناسب ترین مکان نصب چراغ ها، کنار ریل وزنه تعادل است چون مزاحم بقیه تجهیزات آسانسور نخواهد بود. آخرین چراغ نیز در انتهای 50 سانتی متری انتهای چاهک آسانسور نصب می گردد که یک پریز برق باید در کنار آن قرار داده شود.
سرخط این پریز باید از بقیه روشنایی ها جدا بسته شود تا هنگامی که کلید بقیه چراغ ها خاموش می شود، این چراغ روشن بماند. نصب این چراغ از آن جهت الزامی است که چاله آسانسور مکانی بسته و کم نور است و این چراغ ها هنگام سرویس آسانسور مورد نیاز است.
برخلاف گذشته که از کلیدهای تبدیل استفاده می شد تا خاموش کردن چراغ ها هم از انتهای چاله آسانسور و هم از موتورخانه امکان پذیر باشد، امروزه برای تمام چراغ ها یک کلید یک پل در موتورخانه آسانسور نصب می شود تا هنگام مراجعه به موتورخانه قبل از شروع به کار، برق آسانسور نیز قطع شود.