انواع روشهای متداول سیم کشی مجموعه شاسی
روش موازی دو سیم با دو خط مجزا برای سیگنالهای سوییچ و نمایشگر نوری هر شاسی،که این روش در آسانسور های قدیمی کاربرد داشته و امروزه تقریبا منسوخ گردیده است.
Ø روش موازی تک سیم با یک خط مشتری برای سیگنالهای سوییچ و نمایشگر نوری هر شاسی، که امروزه شایع ترین روش در آسانسور های معمولی با طبقات کم و متوسط می باشد.
Ø روش سریال توسط برد الکترونیکی مبدل که این روش بیشتر در آسانسور های مرتفع وخصوصأ برای شاسی های داخل کابین (بعلت صرفه جویی در مصرف تراول کابل) مورد استفاده میباشد.
سیم کشی به روش موازی تک سیم
در این روش ضمن تغذیه شاسی با یک ولتاژ ۲۴ ولت ، خط کاتد نمایشگر به یک سر سوییچ متصل شده و خط سیگنال شاسی را ایجاد مینماید. در این ترکیب تست صحت عملکرد شاسی و مدار تغذیه آن بسادگی انجام میشود. با فشردن شاسی نمایشگر آن روشن شده و با رها کردن شاسی (در صورت آزاد بودن خط سیگنال) نمایشگر خاموش میشود.
نحوه عملکرد اتصال یک شاسی به سیستم کنترل آسانسور بدین صورت است که:
۱- در حالت اولیه نمایشگر شاسی خاموش بوده و سوییچ در وضعیت قطع می باشد. سطح ولتاژ خط سیگنال در این شرایط ۲۲ ولت می باشد.
۲- با فشردن شاسی توسط استفاده کننده ، سوییچ بسته شده و ضمن روشن شدن نمایشگرشاسی ، ولتاژ خط سیگنال به صفر می رسد.
این وضعیت بلافاصله توسط بخش ورودی شاسی سیستم کنترل آسانسور (مقایسه کننده) تشخیص داده شده و در صورت امکان پذیرش شاسی (قرار نداشتن در مود رویزیون و…) سیستم کنترل ، فرمان پذیرش شاسی را صادر کرده و خط سیگنال را از طریق سوییچ الکترونیکی خود به ولتاژصفر (پتانسیل زمین) وصل می کند.
۳- استفاده کننده شاسی را رها می کند . در این حالت با پذیرش شاسی توسط سیستم کنترل ، خط سیگنال توسط آن تا لحظه انجام سرویس در پتانسیل صفر نگه داشته شده و نمایشگر شاسی روشن می ماند.
۴- پس از رسیدن آسانسور به طبقه مقصد ، سیستم کنترل با قطع سوییچ الکترونیکی خود ، خط سیگنال را از پتانسیل صفر جدا کرده و نمایشگر شاسی را خاموش می کند. به این ترتیب سیستم دوباره به حالت اولیه باز می گردد.
نمایشگر طبقه و جهت
امروزه نمایشگرهای آسانسور با قابلیتها و امکانات متنوعی عرضه می گردند. در یکسر این طیف نمایشگرهای رقمی هفت قسمتی یا اصطلاحا “سون سگمنت” ساده برای ا علام موقعیت آسانسور به همراه دو قطعه نورانی برای نمایش جهت قرار دارند. از سوی دیگرنمایشگرهایLCD گرافیگی تک رنگ (معمولا آبی) قرار دارند که علاوه بر موارد فوق قادرند اطلاعات مفصلی نظیر مودعملکرد آسانسور ، وضعیت باز و بسته شدن در، وضعیت بارگذاری کابین، تاریخ و ساعت و… را نمایش دهند . نمایشگرهای رنگیRGB با قابلیتهای پخش اسلاید یا سیگنال ویدئویی می توانند در پس زمینه نمایش اطلاعات آسانسور ، به پخش اسلاید و یا تصاویر متحرک ، ویدئویی بپردازند. امروزه استفاده از این قبیل نمایشگرهادر ساختمانهای اداری و تجاری برای امور تبلیغاتی مرسوم گشته است. نمایشگرهایی از نوع LCD رقمی Latticeیا مدلهای مبتنی بر دیود نورانی (ماتریس نقطه اییا اصطلاحا ریزشی) در میانه این طیف قرار دارند.
نمایشگرها عناصری هستند که اطلاعات خود را بصورت یک طرفه از سیستم کنترل آسانسوردریافت می کنند . تکنیکهای متعددی برای ارسال اطلاعات به نمایشگرها وجود دارند که عبارتنداز:
الف- تکنیک ارسال موازی:
در روشهای موازی برای نمایش سیگنالهای جهت ازدو خط استفاده شده ولی برای نمایش عدد از روشهای زیر استفاده می شود:
۱- ارسال موازی به روش خطی (بدون کد گذاری): در این روش قدیمی به ازاء هر طبقه یک خط سیگنال یا به اصطلاح خط نمراتور وجود دارد که بسته به موقعیت آسانسور در هر لحظه فقط یکی از آنها فعال است. به دلایل اقتصادی، دشواری اجرا و جایگزین شدن نمایشگرهای رقمی یا دیجیتال به جای نمایشگرهای قدیمی لامپی ، امروزه از این روش برای آسانسور های جدید استفاده نمی شود.
۲- ارسال موازی با کدینگ “سون سگمنت” : در این روش که امروزه تقریبا برای اکثریت کاربردها مورد استفاده می باشد. از تعداد ۷ خط ارتباطی برای رقم کم ارزش سمت راست نمایشگر و تعداد یک یا دو خط برای نمایش علامت منفی یا عدد ۱ در رقم دوم استفاده شده و بندرت تمامی ۷ خط لازم برای نمایش رقم دوم برقرار می گردد.
این روش در مقایسه با روش خطی اگر چه برای ساختمانهای کم تر از ۷ توقف از نظر مصرف سیم های ارتباطی و دشواری اجراء مناسب به نظر نمی رسد ، اما استفاده از آن بدلایل عدم پیچیدگی نصب و عیب یابی و سهولت برنامه ریزی متمرکز آنچه باید به ازاء هر طبقه نمایش یابد، بسیار متداول گشته است.
۳- ارسال موازی با کدهایGREY ، BCD و یا باینری: از این روشها بندرت وفقط در موارد خاص که یک منبع ، تامین کننده سیستم کنترل آسانسور، پنلهای شاسی / نمایشگرو مجموعه سیم کشی کانکتوری پیش ساخته باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. در این روشهاعمل عیب یابی پیچیده تر می باشد.
ب- تکنیک ارسال سریال:
در این روشها از سیستمهای میکرو پروسسوری در هردو سوی ارتباط استفاده شده و مزیت کاهش خطوط ارتباطی و سهولت عیب یابی به بهای افزایش هزینه و پیچیدگی فنی بدست می آید. این روشها عبارتند از:
۱- ارسال سریال به روشRS485 با دوسیم به هم تابیده : در این روش که با هدف صرفه جویی در مصرف کابل تراول و عمدتا برای تبادل اطلاعات بین سیستم کنترل و کابین آسانسور مورد استفاده قرار می گیرد، در کناردیگر اطلاعات مبادله شده ، اطلاعات نمایشگر نیز بصورت سریال از طریق دو خط ارتباطی بهم تابیده به برد مبدل روی کابین رسیده و از آنجاپس از تبدیل به فرم موازی ، معمولا بصورت متداول با کد “سون سگمنت” برای نمایشگرها ارسال می گردد.
۲- ارسال سریال تک سیم به روش خاص: در این روش با احتساب دو خط دیگر برای تغذیه،کلا فقط به سه رشته سیم برای ارتباط با نمایشگرها نیاز می باشد. همچنین از هیچ پروتکل سخت افزاری و نرم افزاری استاندارای استفاده نشده و هر سازنده ای مدل خاص خود را برای سیستم کد کننده (مبدل موازی به سریال) و سیستم نمایشگر ارائه می دهد. از این روش عمدتابرای ارتباط با نمایشگرهایLCD یا ماتریس نقطه ای در طبقات استفاده می گردد.
۳- ارسال سریال به روشCANBUS :استاندارد CAN(ControllerAreaNetwork) یک شیوه تکامل یافته از روشهای سریال است که برای عملکرد مطمئن در محیطهای صنعتی دارای نویز، اغتشاش و تداخل طراحی گردیده است.
ویژگیهای این استاندارد برای کاربرد در آسانسور ازنظر تامینسرعتهای تبادل اطلاعات ، حفاظت و قابلیت اطمینان بسیار بالای آن ، ایده آل می باشد. در پی رواج این استانداردبرای سیگنالینگ در آسانسور ، هم اینک بسیاری از شرکتها و نهادهای آسانسوری معتبر اروپایی در حال توسعه و تکامل پروتکل نرم افزاری استاندارد و مشترک برای این روش در صنعت آسانسورهستند تا از این پس ، محصولات متنوع ساخت تولید کنندگان متفاوت به سهولت به یکدیگر متصل شده و با هم سازگار باشند.
درکشور ما بعلت نو بودن کاربرد این تکنولوژی درآسانسور وهزینه بالای آن، بندرت از این روش استفاده می شود.
سیم کشی شاسی و نمایشگر در پنلهای طبقات
مجموعه سیم کشی های مربوط به پنلهای طبقات و همچنین پنل کابین، سهم عمده ای ازدشواریهای اجرایی و هزینه های عملیات سیم کشی آسانسور در فرآیند نصب و راه اندازی را شامل می شود.
پرهیز از اشتباهات نصب تنها با مشخص کردن خطوط سیگنالهای متفاوت از طریق استفاده از رنگ بندی متمایز و استفاده از مارکینگ مناسب برای سیمهای ارتباطی میسر است .همچنین، استفاده از سرسیم برای اتصال سیمهای ارتباطی به ترمینالهای پیچی باعث افزایش ضریب اطمینان خواهد شد. از طرف دیگر استفاده از برخی سیمها و کابلها نظیر کابلهای تک رشته تلفنی بعلت نازکی و شکنندگی زیاد و احتمال بروز قطعی یا اتصالی با خطوط مجاوربه هیچ وجه توصیه نمی گردد
سیم کشی شاسی های احضار:
پساز برقراری خطوط تغذیه صفر و ۲۲ ولتی با رنگ بندی مناسب در چاه آسانسور و ایجاد انشعابهای لازم برای اتصال به شاسی در هر طبقه فقط باید اتصال خط سیگنال به هر شاسی نیز باخطوط رنگ بندی و علامت گذاری شده بصورت نقطه به نقطه بین هر شاسی و ترمینال مربوطهروی سیستم کنترل انجام گیرد.
سیم کشی نمایشگرهای طبقات :
اجرای سیم کشی و انشعابات مکرر و پر تعدادی در بردهای نمایشگر پنلهای طبقات به مراتب دشوار تر است. بدین صورت که هر خط نمایشگر باید ضمن اتصال به برد به نمایشگر پنل بصورت یک انشعاب، مسیر خود را به نمایشگر طبقه بعدی ادامه دهد. حال اگر از سرسیم های مجزا برای دو سیم ورودی و خروجی هر ترمینال استفاده شود، با مسئله تراکم در فضای اتصال ترمینالهای ظریف برد نمایشگر مواجه شده و اگر هر دو سیم ورودی و خروجی هر ترمینال را به هم تابیده و از یک سر سیم برای قرار دادن آنها زیرترمینال استفاده شود، این عمل نیز با استاندار دهای سیم کشی اصولی مغایرت دارد. برخی از نصابهای آسانسور برای حل این معضل و نیز کاهش تراکم خطوط در پنلهای طبقات مبادرت به این استفاده از ترمینالهای پلاستیکی معمولی و انجام انشعاب توسط آنها در فضای درون کانال سیم کشی داخل چاه آسانسور می نمایند.
انواع روشهای متداول سیم کشی مجموعه شاسی
روش موازی دو سیم با دو خط مجزا برای سیگنالهای سوییچ و نمایشگر نوری هر شاسی،که این روش در آسانسور های قدیمی کاربرد داشته و امروزه تقریبا منسوخ گردیده است.
Ø روش موازی تک سیم با یک خط مشتری برای سیگنالهای سوییچ و نمایشگر نوری هر شاسی، که امروزه شایع ترین روش در آسانسور های معمولی با طبقات کم و متوسط می باشد.
Ø روش سریال توسط برد الکترونیکی مبدل که این روش بیشتر در آسانسور های مرتفع وخصوصأ برای شاسی های داخل کابین (بعلت صرفه جویی در مصرف تراول کابل) مورد استفاده میباشد.
سیم کشی به روش موازی تک سیم
در این روش ضمن تغذیه شاسی با یک ولتاژ ۲۴ ولت ، خط کاتد نمایشگر به یک سر سوییچ متصل شده و خط سیگنال شاسی را ایجاد مینماید. در این ترکیب تست صحت عملکرد شاسی و مدار تغذیه آن بسادگی انجام میشود. با فشردن شاسی نمایشگر آن روشن شده و با رها کردن شاسی (در صورت آزاد بودن خط سیگنال) نمایشگر خاموش میشود.
نحوه عملکرد اتصال یک شاسی به سیستم کنترل آسانسور بدین صورت است که:
۱- در حالت اولیه نمایشگر شاسی خاموش بوده و سوییچ در وضعیت قطع می باشد. سطح ولتاژ خط سیگنال در این شرایط ۲۲ ولت می باشد.
۲- با فشردن شاسی توسط استفاده کننده ، سوییچ بسته شده و ضمن روشن شدن نمایشگرشاسی ، ولتاژ خط سیگنال به صفر می رسد.
این وضعیت بلافاصله توسط بخش ورودی شاسی سیستم کنترل آسانسور (مقایسه کننده) تشخیص داده شده و در صورت امکان پذیرش شاسی (قرار نداشتن در مود رویزیون و…) سیستم کنترل ، فرمان پذیرش شاسی را صادر کرده و خط سیگنال را از طریق سوییچ الکترونیکی خود به ولتاژصفر (پتانسیل زمین) وصل می کند.
۳- استفاده کننده شاسی را رها می کند . در این حالت با پذیرش شاسی توسط سیستم کنترل ، خط سیگنال توسط آن تا لحظه انجام سرویس در پتانسیل صفر نگه داشته شده و نمایشگر شاسی روشن می ماند.
۴- پس از رسیدن آسانسور به طبقه مقصد ، سیستم کنترل با قطع سوییچ الکترونیکی خود ، خط سیگنال را از پتانسیل صفر جدا کرده و نمایشگر شاسی را خاموش می کند. به این ترتیب سیستم دوباره به حالت اولیه باز می گردد.
نمایشگر طبقه و جهت
امروزه نمایشگرهای آسانسور با قابلیتها و امکانات متنوعی عرضه می گردند. در یکسر این طیف نمایشگرهای رقمی هفت قسمتی یا اصطلاحا “سون سگمنت” ساده برای ا علام موقعیت آسانسور به همراه دو قطعه نورانی برای نمایش جهت قرار دارند. از سوی دیگرنمایشگرهایLCD گرافیگی تک رنگ (معمولا آبی) قرار دارند که علاوه بر موارد فوق قادرند اطلاعات مفصلی نظیر مودعملکرد آسانسور ، وضعیت باز و بسته شدن در، وضعیت بارگذاری کابین، تاریخ و ساعت و… را نمایش دهند . نمایشگرهای رنگیRGB با قابلیتهای پخش اسلاید یا سیگنال ویدئویی می توانند در پس زمینه نمایش اطلاعات آسانسور ، به پخش اسلاید و یا تصاویر متحرک ، ویدئویی بپردازند. امروزه استفاده از این قبیل نمایشگرهادر ساختمانهای اداری و تجاری برای امور تبلیغاتی مرسوم گشته است. نمایشگرهایی از نوع LCD رقمی Latticeیا مدلهای مبتنی بر دیود نورانی (ماتریس نقطه اییا اصطلاحا ریزشی) در میانه این طیف قرار دارند.
نمایشگرها عناصری هستند که اطلاعات خود را بصورت یک طرفه از سیستم کنترل آسانسوردریافت می کنند . تکنیکهای متعددی برای ارسال اطلاعات به نمایشگرها وجود دارند که عبارتنداز:
الف- تکنیک ارسال موازی:
در روشهای موازی برای نمایش سیگنالهای جهت ازدو خط استفاده شده ولی برای نمایش عدد از روشهای زیر استفاده می شود:
۱- ارسال موازی به روش خطی (بدون کد گذاری): در این روش قدیمی به ازاء هر طبقه یک خط سیگنال یا به اصطلاح خط نمراتور وجود دارد که بسته به موقعیت آسانسور در هر لحظه فقط یکی از آنها فعال است. به دلایل اقتصادی، دشواری اجرا و جایگزین شدن نمایشگرهای رقمی یا دیجیتال به جای نمایشگرهای قدیمی لامپی ، امروزه از این روش برای آسانسور های جدید استفاده نمی شود.
۲- ارسال موازی با کدینگ “سون سگمنت” : در این روش که امروزه تقریبا برای اکثریت کاربردها مورد استفاده می باشد. از تعداد ۷ خط ارتباطی برای رقم کم ارزش سمت راست نمایشگر و تعداد یک یا دو خط برای نمایش علامت منفی یا عدد ۱ در رقم دوم استفاده شده و بندرت تمامی ۷ خط لازم برای نمایش رقم دوم برقرار می گردد.
این روش در مقایسه با روش خطی اگر چه برای ساختمانهای کم تر از ۷ توقف از نظر مصرف سیم های ارتباطی و دشواری اجراء مناسب به نظر نمی رسد ، اما استفاده از آن بدلایل عدم پیچیدگی نصب و عیب یابی و سهولت برنامه ریزی متمرکز آنچه باید به ازاء هر طبقه نمایش یابد، بسیار متداول گشته است.
۳- ارسال موازی با کدهایGREY ، BCD و یا باینری: از این روشها بندرت وفقط در موارد خاص که یک منبع ، تامین کننده سیستم کنترل آسانسور، پنلهای شاسی / نمایشگرو مجموعه سیم کشی کانکتوری پیش ساخته باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. در این روشهاعمل عیب یابی پیچیده تر می باشد.
ب- تکنیک ارسال سریال:
در این روشها از سیستمهای میکرو پروسسوری در هردو سوی ارتباط استفاده شده و مزیت کاهش خطوط ارتباطی و سهولت عیب یابی به بهای افزایش هزینه و پیچیدگی فنی بدست می آید. این روشها عبارتند از:
۱- ارسال سریال به روشRS485 با دوسیم به هم تابیده : در این روش که با هدف صرفه جویی در مصرف کابل تراول و عمدتا برای تبادل اطلاعات بین سیستم کنترل و کابین آسانسور مورد استفاده قرار می گیرد، در کناردیگر اطلاعات مبادله شده ، اطلاعات نمایشگر نیز بصورت سریال از طریق دو خط ارتباطی بهم تابیده به برد مبدل روی کابین رسیده و از آنجاپس از تبدیل به فرم موازی ، معمولا بصورت متداول با کد “سون سگمنت” برای نمایشگرها ارسال می گردد.
۲- ارسال سریال تک سیم به روش خاص: در این روش با احتساب دو خط دیگر برای تغذیه،کلا فقط به سه رشته سیم برای ارتباط با نمایشگرها نیاز می باشد. همچنین از هیچ پروتکل سخت افزاری و نرم افزاری استاندارای استفاده نشده و هر سازنده ای مدل خاص خود را برای سیستم کد کننده (مبدل موازی به سریال) و سیستم نمایشگر ارائه می دهد. از این روش عمدتابرای ارتباط با نمایشگرهایLCD یا ماتریس نقطه ای در طبقات استفاده می گردد.
۳- ارسال سریال به روشCANBUS :استاندارد CAN(ControllerAreaNetwork) یک شیوه تکامل یافته از روشهای سریال است که برای عملکرد مطمئن در محیطهای صنعتی دارای نویز، اغتشاش و تداخل طراحی گردیده است.
ویژگیهای این استاندارد برای کاربرد در آسانسور ازنظر تامینسرعتهای تبادل اطلاعات ، حفاظت و قابلیت اطمینان بسیار بالای آن ، ایده آل می باشد. در پی رواج این استانداردبرای سیگنالینگ در آسانسور ، هم اینک بسیاری از شرکتها و نهادهای آسانسوری معتبر اروپایی در حال توسعه و تکامل پروتکل نرم افزاری استاندارد و مشترک برای این روش در صنعت آسانسورهستند تا از این پس ، محصولات متنوع ساخت تولید کنندگان متفاوت به سهولت به یکدیگر متصل شده و با هم سازگار باشند.
درکشور ما بعلت نو بودن کاربرد این تکنولوژی درآسانسور وهزینه بالای آن، بندرت از این روش استفاده می شود.
سیم کشی شاسی و نمایشگر در پنلهای طبقات
مجموعه سیم کشی های مربوط به پنلهای طبقات و همچنین پنل کابین، سهم عمده ای ازدشواریهای اجرایی و هزینه های عملیات سیم کشی آسانسور در فرآیند نصب و راه اندازی را شامل می شود.
پرهیز از اشتباهات نصب تنها با مشخص کردن خطوط سیگنالهای متفاوت از طریق استفاده از رنگ بندی متمایز و استفاده از مارکینگ مناسب برای سیمهای ارتباطی میسر است .همچنین، استفاده از سرسیم برای اتصال سیمهای ارتباطی به ترمینالهای پیچی باعث افزایش ضریب اطمینان خواهد شد. از طرف دیگر استفاده از برخی سیمها و کابلها نظیر کابلهای تک رشته تلفنی بعلت نازکی و شکنندگی زیاد و احتمال بروز قطعی یا اتصالی با خطوط مجاوربه هیچ وجه توصیه نمی گردد
سیم کشی شاسی های احضار:
پساز برقراری خطوط تغذیه صفر و ۲۲ ولتی با رنگ بندی مناسب در چاه آسانسور و ایجاد انشعابهای لازم برای اتصال به شاسی در هر طبقه فقط باید اتصال خط سیگنال به هر شاسی نیز باخطوط رنگ بندی و علامت گذاری شده بصورت نقطه به نقطه بین هر شاسی و ترمینال مربوطهروی سیستم کنترل انجام گیرد.
سیم کشی نمایشگرهای طبقات :
اجرای سیم کشی و انشعابات مکرر و پر تعدادی در بردهای نمایشگر پنلهای طبقات به مراتب دشوار تر است. بدین صورت که هر خط نمایشگر باید ضمن اتصال به برد به نمایشگر پنل بصورت یک انشعاب، مسیر خود را به نمایشگر طبقه بعدی ادامه دهد. حال اگر از سرسیم های مجزا برای دو سیم ورودی و خروجی هر ترمینال استفاده شود، با مسئله تراکم در فضای اتصال ترمینالهای ظریف برد نمایشگر مواجه شده و اگر هر دو سیم ورودی و خروجی هر ترمینال را به هم تابیده و از یک سر سیم برای قرار دادن آنها زیرترمینال استفاده شود، این عمل نیز با استاندار دهای سیم کشی اصولی مغایرت دارد. برخی از نصابهای آسانسور برای حل این معضل و نیز کاهش تراکم خطوط در پنلهای طبقات مبادرت به این استفاده از ترمینالهای پلاستیکی معمولی و انجام انشعاب توسط آنها در فضای درون کانال سیم کشی داخل چاه آسانسور می نمایند.