طبق اسناد و مدارک کشف شده، اولین آسانسور جهان در ۲۳۶ سال پیش از میلاد مسیح، توسط ریاضیدان و مخترع یونانی یعنی ارشمیدس و با استفاده از نیروی انسانی، طناب و قرقرهی بالابر ساخته شد. آسانسور هزاران سال است که مورد استفادهی بشر بوده است.
البته آسانسورهای عهد باستان، عمدتاً دستگاههایی ابتدایی بودند که با نیروی انسان یا حیوانات، پارسنگ (وزنهی متعادل کننده)، طناب و قرقرهی بالابر کار میکردند. در اواسط صدهی ۱۸۰۰، فناوری تا جایی توسعه یافته بود که بشر توانست با استفاده از قدرت آب و بخار دست به ساخت آسانسور بزند؛ اما با وجود پوسیده شدن طناب این آسانسورها طی زمان، استفاده از این بالابرها زیاد هم امن نبود. این روند با اختراع یک ترمز امنیتی توسط الیشا اوتیس در سال ۱۸۵۲ تغییر یافت. این ترمز امنیتی از سقوط کابین آسانسور در صورت پاره شدن طناب آن، جلوگیری میکرد. در سال ۱۸۵۷، اولین آسانسور او که دارای ترمز امنیتی بود، به بازار عرضه شد. این پیشرفت انقلابی موجب توسعهی آسمانخراشها در سراسر دنیا شد.
سریعترین آسانسورهای دنیا
برج جین مائو (Jin Mao Tower)
برج جین مائو پنجمین آسانسور سریع دنیا را در اختیار دارد. این آسانسور میتواند ارتفاع ۵۴۵ متری را در عرض یک دقیقه و از زمین تا بام برج جین مائو را در عرض ۴۶ ثانیه طی کند. برج جین مائو با ۴۲۰٫۵ متر ارتفاع، نهمین ساختمان بلند چین و هجدهمین ساختمان بلند دنیا محسوب میشود. این برج در سال ۲۰۰۸، بلندترین ساختمان چین بود ولی اکنون به رتبه نهم تنزل پیدا کرده است. ساخت و ساز این برج در سال ۱۹۹۹ به اتمام رسید که متشکل از یک فودکورت (صحن غذا)، هتل بزرگ حیات شانگهای، فروشگاه، مراکز تفریحی و دفاتر اداری است.
مرکز جان هنکاک (John Hancock Center)
مرکز جان هنکاک چهارمین آسانسور سریع دنیا را دارد و قادر به طی مسافتی ۵۴۸ متری در عرض یک دقیقه است. همچنین این آسانسور از زمین تا بام مرکز جان هنکاک را در مدت زمان ۳۸ ثانیه طی میکند. مرکز جان هنکاک با ۳۴۴ متر ارتفاع، هشتمین ساختمان بلند آمریکا و پنجاهمین ساختمان بلند جهان است. این ساختمان در سال ۱۹۶۹ ساخته شده و دارای دفاتر اداری، رستوران، بلندترین استخر سرپوشیدهی آمریکا و آپارتمان است.
برج شماره ۳ تجارت جهانی چین (China World Trade Center Tower III)
برج شماره ۳ تجارت جهانی چین، سومین آسانسور سریع دنیا را در اختیار دارد که قادر است ارتفاع ۶۰۰ متری را در عرض یک دقیقه و فاصلهی از زمین تا بام این ساختمان را در عرض ۳۳ ثانیه طی کند. این برج با ۳۳۰ متر ارتفاع، بیست و سومین ساختمان بلند چین و شصت و سومین ساختمان بلند دنیا محسوب میشود. ساختمان مذکور متشکل از فروشگاههای خردهفروشی، دفاتر اداری، پارکینگ خودرو، رستوران، یک سالن رقص و هتلChina World Summit Wing Hotel است.
مرکز مالی جهانی شانگهای (Shanghai World Financial Center)
مرکز مالی جهانی شانگهای به همراه برج شماره ۳ تجارت جهانی چین، سومین آسانسور سریع دنیا را دارند. این آسانسور میتواند ارتفاع ۶۰۰ متری در در عرض یک دقیقه و مسافت زمین تا بام ساختمان مرکز مالی جهانی شانگهای را در عرض ۴۹ ثانیه طی کند. این برج، با ۴۹۰ متر ارتفاع، سومین ساختمان بلند چین و نهمین ساختمان بلند دنیا محسوب میشود. البته برج مذکور تا سال ۲۰۱۴ بلندترین ساختمان چین بود که بعدها توسط برجهای بلندتر جایگزین شد. ساخت و ساز این ساختمان در سال ۲۰۰۸ به اتمام رسید که متشکل از یک مرکز خرید در طبقه همکف، دفاتر اداری و دومین هتل مرتفع دنیا یعنی Park Hyatt Shanghai است.
ساختمان ۶۰ سان شاین (Sunshine 60 building)
ساختمان ۶۰ سانشاین نیز مانند دو برج معرفی شدهی دیگر، بهطور مشترک سومین آسانسور سریع دنیا را در اختیار دارند. این آسانسور میتواند ارتفاع ۶۰۰ متری را در عرض یک دقیقه و مسافت از زمین تا بام ساختمان ۶۰ سانشاین را در عرض ۲۴ ثانیه طی کند. این برج با ۲۳۹ متر ارتفاع، هماکنون دهمین ساختمان بلند ژاپن است که تا سال ۱۹۸۵ بلندترین ساختمان آسیا و تا سال ۱۹۹۱، بلندترین ساختمان کشور محسوب میشده است. ساخت و ساز این برج در سال ۱۹۷۸ به پایان رسید و دارای مراکز خدماتی، دفاتر اداری و رستوران است.
برج خلیفه (Burj Khalifa)
آسانسور برج خلیفه نیز در ردهی سوم سریعترین آسانسورهای دنیا قرار دارد. این آسانسور میتواند ارتفاع ۶۰۰ متری را در عرض یک دقیقه و فاصلهی زمین تا بام برج خلیفه را در عرض ۱ دقیقه و ۲۴ ثانیه طی کند. برج خلیفهی دبی با ۸۲۸ متر ارتفاع، در حال حاضر بلندترین ساختمان دنیا محسوب میشود. ساخت و ساز این برج، در شب سال نوی ۲۰۰۹ به اتمام رسید. برج خلیفه توسط پارک خودش یعنی «پارک خلیفه» احاطه شده است. سکوی دیدهبانی بیرونی این برج، دومین ساختمان بلند دنیا است. برج خلیفه متشکل از دفاتر اداری، آپارتمانهای مسکونی، استخر، لابی آسمانی و هتل Armani است. (نکته: یک سری سالنهای انتظار در برجهای بسیار بلند وجود دارند که بهمنظور سهولت در رفت و آمد مردم ساخته شدهاند. همانطور که میدانید، برای رسیدن به طبقات بالای یک برج، ممکن است زمان زیادی تلف شود؛ چرا که در میانهی راه، برخی از افراد از آسانسور خارج و برخی دیگر وارد آن میشوند. آسانسورهای جداگانهای در برخی از برجها وجود دارند که فقط در سالنهای انتظار مذکور توقف میکنند. مردم میتوانند برای راحتی کار، وارد این آسانسورهای ویژه شده و سریعاً به یکی از سالنهای انتظار برسند و سپس از آنجا وارد یکی از آسانسورهای معمولی برای رفتن به طبقه مورد نظر شوند. به این سالنهای انتظار، «لابی آسمانی» گفته میشود).
برج یادبود یوکوهاما (Yokohama Landmark Tower)
برج یادبود یوکوهوما دومین آسانسور سریع دنیا را دارد که قادر است ارتفاع ۷۴۹ متری را در عرض یک دقیقه و فاصلهی زمین تا بام برج مذکور را در عرض ۲۴ ثانیه طی کند. این برج با ۲۹۶ متر ارتفاع، دومین ساختمان بلند ژاپن است که تا سال ۲۰۱۴، عنوان بلندترین ساختمان این کشور را در اختیار داشت. ساخت و ساز این برج در سال ۱۹۹۳ به اتمام رسید. برج یوکوهاما دارای مراکز خدماتی گوناگون، رستوران و یک هتل است.
تایپه ۱۰۱ (Taipei 101)
سریعترین آسانسور دنیا در برج تایپه ۱۰۱ قرار دارد. این آسانسور قادر است ارتفاع ۱۰۰۹ متری را در عرض یک دقیقه و فاصلهی زمین تا بام برج تایپه ۱۰۱ را در عرض تنها ۳۰ ثانیه طی کند. این برج با ۵۰۹ متر ارتفاع، بلندترین ساختمان تایوان است که تا سال ۲۰۱۰، بلندترین ساختمان جهان بهشمار میرفت. برج تایپه ۱۰۱، در حال حاضر هشتمین ساختمان بلند دنیاست. ساخت و ساز این برج در سال ۲۰۰۴ به اتمام رسید و دارای یک مرکز خرید بههمپیوسته، لابی آسمانی، دفاتر اداری و یک رستوران با نمای دید شهر است.
آسانسورهای آینده
ایدههای بسیاری برای بهبود و طراحی نوآورانهی آسانسورهای آینده وجود دارد. یک شرکت آسانسور سازی آلمانی به نام Thyssenkrupp، در حال کار بر روی آسانسورهای چندگانه درون یک چاه آسانسور است. چگونگی کار کردن این سیستم، به نحوهی طراحی ساختمان و آسانسور مورد نظر بستگی دارد اما بهلحاظ تئوری، گفته میشود که سیستم آسانسور مذکور به ذخیره انرژی کمک میکند، رفت و آمد را سریعتر کرده و با وجود فقط یک چاه آسانسور، فضای بیشتری در اختیار ساختمان قرار میدهد. عملی شدن این ایده بسیار قریبالقوع است اما شرکت Thyssenkrupp در حال کار بر روی یک اختراع بلند پروازانهی دیگر نیز هست که طی آن، آسانسورها با استفاده از «شناوریِ مغناطیسی» به حرکت در خواهند آمد. بهطور سادهتر، کابین آسانسور با استفاده از یک سیستم مغناطیسی در چاه آسانسور شناور خواهد ماند. اینگونه فناوریها موجب احداث ساختمانها در اشکال و اندازههای مختلف میشود و دیگر نیازی به ساخت آسمانخراش نخواهد بود.
- ۰۰/۰۴/۲۹